BRICS ΑΝΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ: ΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ BRETTON WOODS ΠΥΛΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΝΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

 

Η Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής των BRICS είναι «σημείο καμπής» που επαναπροσδιορίζει τη διεθνή πολιτική

Μέσα σε πανηγυρικό κλίμα η συμμαχία των BRICS υιοθέτησε την τελική διακήρυξη της Συνόδου με τίτλο «Ενίσχυση της πολυμέρειας για δίκαιη παγκόσμια ανάπτυξη και ασφάλεια» που ξεκίνησε στο Kazan της Ρωσίας στις 22 και κλείνει την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου.

Το επίσημο ανακοινωθέν συμπυκνώνει την πολιτική βούληση του διακρατικού συνασπισμού για τολμηρές μεταρρυθμίσεις στους παγκόσμιους θεσμούς, την ενίσχυση της συνεργασίας και τη συλλογική απάντηση στις παγκόσμιες κρίσεις.
Πολιτικοί και αναλυτές των διεθνών σχέσεων επιβεβαιώθηκαν όσον αφορά στις τεκτονικές αλλαγές που ανέμεναν.
Η 43σέλιδη Διακήρυξη του Kazan, με τίτλο «Ενίσχυση του Πολυμερισμού για Δίκαιη Παγκόσμια Ανάπτυξη και Ασφάλεια», περιέχει 134 σημεία που στοχεύουν:

– στη δημιουργία ενός «πιο δίκαιου και δημοκρατικού παγκόσμιου συστήματος»,
– στην «ενίσχυση της συνεργασίας για παγκόσμια και περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια»,
– στην «προώθηση της οικονομικής και χρηματοοικονομικής συνεργασίας» και,
– στην «ενδυνάμωση των ανταλλαγών μεταξύ των λαών για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη».

Τομή για τη σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα το Kazan

Η διακήρυξη αντιπροσωπεύει τον σωστό τρόπο διευθέτησης παγκόσμιων ζητημάτων… δείχνει πως γίνονται οι… ώριμες διεθνείς συνεννοήσεις!
«Η 16η Σύνοδος των BRICS αποτελεί σημείο καμπής για τη διεθνή πολιτική, επειδή οι BRICS δείχνουν ότι υπάρχει ένας συλλογικός τρόπος διαπραγμάτευσης στο διεθνές σύστημα που δεν χρειάζεται ηγεμονία ή τη χρήση βίας», δήλωσε η Anuradha Chenoy, καθηγήτρια στο Κέντρο Ρωσικών και Κεντροασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Jawaharlal Nehru, σχολιάζοντας το περιεχόμενο της Διακήρυξης του Καζάν και τις παγκόσμιες επιπτώσεις της.
«Η Διακήρυξη του Kazan είναι ένας οδικός χάρτης για τις χώρες των BRICS, καθώς συνδυάζει τα “κοινά συμφέροντα” με τη “στρατηγική συνεργασία“», σημείωσε η Dr. Chenoy, συγκρίνοντας την προσέγγιση του μπλοκ με τα δυτικά σύμφωνα και συμφωνίες, όπου τα «συμφέροντα» περιορίζονται στις δυτικές χώρες και «στρατηγική» σημαίνει τη χρήση βίας ή την απειλή της.
Καλώντας σε μεταρρυθμίσεις στους θεσμούς του Bretton Woods, η Διακήρυξη του Καζάν υπογραμμίζει τις προσπάθειες του μπλοκ να δημιουργήσει «τη δική τους εκδοχή των θεσμών του Bretton Woods με εντελώς διαφορετικό τρόπο», εξήγησε η Chenoy, αναφερόμενη στις οικονομικές συμφωνίες συνεργασίας των BRICS, στη χρήση εθνικών νομισμάτων στο εμπόριο και στην Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης.

Τα BRICS ως Αντίβαρο στη εξασθενημένη Δυτική Ηγεμονία

«Από στρατηγική άποψη, οι BRICS αποτελούν αντίβαρο στην εξασθενημένη G7, σε μια εποχή που αρκετά βασικά μέλη της Διετούς Συνόδου της Κοινοπολιτείας επιλέγουν τα BRICS αντί για άλλες επιλογές, ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ καλλιεργούν φόβο λόγω της αβεβαιότητας στους δικούς τους εθνικούς και διεθνείς θεσμούς», δήλωσε ο Paolo Raffone, διευθυντής του think tank CIPI Foundation που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Η παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres, επιβεβαιώνει τις ειρηνικές και συνεργατικές προθέσεις τους εντός του πολυμερούς συστήματος, πρόσθεσε ο Raffone, τονίζοντας ότι «παρά τις κριτικές, δεν ακούστηκαν ούτε γράφτηκαν εμπρηστικές δηλώσεις».
Σχολιάζοντας τα σημεία της διακήρυξης για την ανάγκη μεταρρύθμισης των Ηνωμένων Εθνών και των οικονομικών θεσμών του Bretton Woods, προκειμένου να γίνουν πιο συμπεριληπτικοί, ο Raffone υπενθύμισε ότι αυτές οι προτάσεις συζητούνται από τη δεκαετία του 1970.
Ωστόσο, μόλις τώρα, με την ενωμένη δύναμη της οικονομικής και γεωπολιτικής πλειοψηφίας που εκπροσωπούν τα BRICS, γίνεται πραγματικά εφικτή η υλοποίησή τους.
«Η διακήρυξη δηλώνει αθόρυβα αλλά αποφασιστικά ότι, παρά την αντίθεση των ηγεμονικών δυνάμεων, η πορεία προς μια πιο ισορροπημένη εκπροσώπηση και ευθύνη στις παγκόσμιες υποθέσεις δεν μπορεί πλέον να σταματήσει.
Είναι απλώς ζήτημα χρόνου, όχι κατεύθυνσης και αποτελέσματος», συμπέρανε ο Raffone.

Το σύστημα δεν είναι το τέλος… αλλά ένα εργαλείο

«Οι BRICS υπογραμμίζουν ότι το «σύστημα» δεν είναι τέλος αλλά ένα εργαλείο.
Επομένως, το «σύστημα» θα πρέπει να εξυπηρετεί όλους τους ανθρώπους στη Γη χωρίς να εμποδίζει τις νόμιμες φιλοδοξίες τους να διατηρήσουν την ταυτότητά τους.
Υπό αυτή την έννοια, οι BRICS αντιτίθενται στη δραματική στροφή που επιβλήθηκε στους παγκόσμιους θεσμούς στα τέλη της δεκαετίας του 1970 με τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία που επεδίωκε να τεμαχίσει τις ταυτότητες στις βολικές κατηγορίες οφειλετών/πιστωτών, καταναλωτών/παραγωγών και, φυσικά, καλών/κακών. και άνθρωποι», συνόψισε ο παρατηρητής.

Η διακήρυξη,
– ζητά μεταρρυθμίσεις στο Bretton Woods – τη διεθνή χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική που καθιερώθηκε στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να καταστήσει τους θεσμούς της πιο αντιπροσωπευτικούς των συμφερόντων των αναπτυσσόμενων χωρών,
– απέρριψε «μονομερή, τιμωρητικά και μεροληπτικά» μέτρα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, και,
– εξέφρασε την υποστήριξή του για έναν συνολικό μετασχηματισμό των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας, ώστε να γίνει πιο αντιπροσωπευτικό της σύγχρονης πραγματικότητας.
Στο οικονομικό μέτωπο, η ομάδα,
– εξέφρασε την υποστήριξή του για τη διευρυμένη χρήση των εθνικών νομισμάτων στο εμπόριο,
– τόνισε τη σημασία της συνεχιζόμενης εφαρμογής της στρατηγικής συντονισμού και συνεργασίας μακροοικονομικής πολιτικής της οικονομικής εταιρικής σχέσης BRICS και
– χαιρέτισε «το σημαντικό ενδιαφέρον των χωρών του Παγκόσμιου Νότου προς τις BRICS.

Οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις περιλαμβάνουν,
– σχέδια για ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας μέσω της Νέας Τεχνολογικής Πλατφόρμας του Επιχειρηματικού Συμβουλίου BRICS,
– προσπάθειες για επέκταση του ρόλου της Νέας Τράπεζας Ανάπτυξης του μπλοκ «στην προώθηση των υποδομών και της βιώσιμης ανάπτυξης» των χωρών μελών και,
– την ενίσχυση της συνεργασίας σε ιατρική σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, από την παραδοσιακή και ψηφιακή υγεία μέχρι την πυρηνική ιατρική, τα ραδιοφάρμακα και τα εμβόλια.
– δέσμευση των μελών του μπλοκ να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για το φιλόδοξο σύστημα διασυνοριακού διακανονισμού και αποθετηρίου BRICS,
– χαιρέτισε την περαιτέρω διερεύνηση «ευκαιριών για τη δημιουργία πλατφόρμας logistics για τον συντονισμό και τη βελτίωση των συνθηκών μεταφοράς για πολυτροπική επιμελητεία μεταξύ των χωρών BRICS» και
– χαιρέτισε την Ρωσική πρόταση για τη δημιουργία της πλατφόρμας ανταλλαγής σιτηρών BRICS για τη διασφάλιση (και την ασφάλιση) της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.

Με έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και … νέο σύστημα πληρωμών το κοινό ανακοινωθέν των BRICS

Οι ηγέτες των χωρών της BRICS, μεταξύ των οποίων είναι οι πρόεδροι της Κίνας Xi Jinping, της Ρωσίας Vladimir Putin και ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi, έθιξαν ζητήματα διεθνούς ασφάλειας της εποχής, από την παράνομη χρήση κυρώσεων και την τοποθέτηση όπλων στο διάστημα έως η ουκρανική κρίση, την προσπάθεια της Παλαιστίνης για πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ, την «προμελετημένη τρομοκρατική επίθεση» του Ισραήλ με εργαλείο τις συσκευές επικοινωνίας στον Λίβανο και τις επιθέσεις του στη Γάζα, τη Συρία και το Ιράν, την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, τις καταστάσεις στο Νότιο Σουδάν, την Αϊτή, Αφγανιστάν και πολλά άλλα.
Έκαναν έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και συζήτησαν ένα εναλλακτικό, μη δυτικό σύστημα πληρωμών, όμως αναφέρθηκαν μόνο μία φορά στην Ουκρανία στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου τους.
Η BRICS είναι σήμερα μια ομάδα κρατών που αντιπροσωπεύει το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 35% της παγκόσμιας οικονομίας.
Στο τελικό ανακοινωθέν, έκτασης 43 σελίδων, γίνεται αναφορά από τα γεωπολιτικά ζητήματα μέχρι τα ναρκωτικά, την αντιμετώπιση των μελλοντικών πανδημιών και την τεχνητή νοημοσύνη, ακόμη και για την προστασία των μεγάλων αιλουροειδών, όμως για ορισμένα σημαντικά θέματα δεν υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες.
Μεταξύ άλλων, αφήνεται να εννοηθεί ότι έχει επιτευχθεί μικρή πρόοδος προς τη δημιουργία ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών, που κάποιες χώρες ελπίζουν ότι θα βοηθούσε στις συναλλαγές μεταξύ των μελών της BRICS.

Το δολάριο δεν αναφέρεται καθόλου.

«Συμφωνούμε να συζητήσουμε και να μελετήσουμε τη δυνατότητα υλοποίησης μιας ανεξάρτητης, διασυνοριακής δομής, της BRICS Clear, μιας πρωτοβουλίας που θα συμπληρώνει την υπάρχουσα δομή των χρηματοπιστωτικών αγορών» και «αναθέτουμε στους υπουργούς Οικονομικών και τους Κεντρικούς Τραπεζίτες να συνεχίσουν να μελετούν το ζήτημα των τοπικών νομισμάτων, των μεθόδων πληρωμών και των πλατφορμών και να μας υποβάλουν αναφορά» στην επόμενη σύνοδο.
Το ανακοινωθέν χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα για τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, όπου ζητείται η κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη και καταγγέλλονται οι ισραηλινές «επιθέσεις εναντίον ανθρωπιστικών επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων, προσωπικού και σημείων διανομής» βοήθειας.
Οι ηγέτες ζητούν επίσης από το Ισράηλ «να σταματήσει αμέσως» τις επιθέσεις εναντίον της δύναμης του ΟΗΕ στον Λίβανο (UNIFIL) και να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα αυτής της χώρας.

Η Ουκρανία αναφέρεται μόνο μία φορά.

«Υπενθυμίζουμε τις εθνικές μας θέσεις όσον αφορά την κατάσταση εντός και γύρω από την Ουκρανία, όπως έχουν εκφραστεί στα αρμόδια φόρουμ.
Σημειώνουμε με εκτίμηση τις σχετικές προτάσεις μεσολάβησης και θετικής παρέμβασης που στοχεύουν στην ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας».
Το ακρωνύμιο BRIC επινοήθηκε το 2001 από τον τότε επικεφαλής οικονομολόγο της τράπεζας Goldman Sachs, τον Jim O’Neill, σε μια ερευνητική εργασία του για την τεράστια δυνατότητα ανάπτυξης της Βραζιλίας (B), της Ρωσίας (R), την Ινδίας (I) και της Κίνας (C).
Οι ηγέτες είπαν ότι θα επιδιώξουν την ανάπτυξη της ομάδας, αλλά δεν ήταν σαφείς για το αν θα διευρυνθεί περαιτέρω ή όχι.
Ο Putin είπε ότι περισσότερες από 30 χώρες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ενταχθούν στην ομάδα αλλά είναι σημαντικό να υπάρξει ισορροπία.
Οι ηγέτες ζήτησαν επίσης να συμμετάσχουν περισσότερο στο μέλλον οι χώρες του Νότου στη λήψη των διεθνών αποφάσεων.
Εν συνόψει, η διακήρυξη θέτει τον πρώτο πυλώνα ενός νέου διεθνούς συστήματος υπό την συνηγεσία των Putin – Xi, που συσπειρώνεται απέναντι στις ΗΠΑ και θα πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της η Ευρώπη!

Η τρίτη μέρα της Συνόδου

Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin πραγματοποίησε έναν μαραθώνιο διμερών συναντήσεων με ξένους ηγέτες στο περιθώριο του φόρουμ.
Την τελευταία ημέρα της Συνόδου Κορυφής BRICS για το 2024, στην ολομέλεια που είναι ακόμη σε εξέλιξη, παρίστανται εκπρόσωποι από σχεδόν 40 χώρες που εκπροσωπούν τον Παγκόσμιο Νότο και επικεφαλής πολυμερών οργανισμών.
Οι συζητήσεις, οι οποίες ξεκίνησαν κατά την συνάντηση και θα ολοκληρωθούν στο τραπέζι του δείπνου, επικεντρώνονται:
– στη βιώσιμη ανάπτυξη,
– στην ειρηνική διευθέτηση των συγκρούσεων,
– στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και,
– του διεθνούς εγκλήματος,
– στα μέτρα κατά της φτώχειας,
– στη σταθερότητα των αλυσίδων εφοδιασμού κ.λπ.

Συναντήσεις Putin

Ακολούθως, ο πρόεδρος της Ρωσίας που φιλοξενεί την Σύνοδο Κορυφής των BRICS, θα συνοψίσει τα αποτελέσματα σε συνέντευξη Τύπου και θα απαντήσει σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Πέραν των επιμέρους συναντήσεων, ο πρόεδρος της Ρωσίας θα συζητήσει…
– με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Antonio Guterres τα διεθνή προβλήματα καθώς και θέματα που σχετίζονται με τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών.
– με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Mahmoud Abbas τη διμερή συνεργασία όσο και την τρέχουσα κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
– τον Mohamed Ould Ghazouani, πρόεδρο της Μαυριτανίας και επικεφαλής της Αφρικανικής Ένωσης.
– τον Πρωθυπουργό του Βιετνάμ Pham Minh Chinh,
– τον Πρόεδρο του Λάος Thongloun Sisoulith και
– τον Πρόεδρο της Βολιβίας Luis Arce.
– Την 2η ημέρα της Συνόδου συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Recep Tayyip Erdogan, τον Πρόεδρο της Βενεζουέλας Nicolas Maduro, τον Ιρανό Πρόεδρο Masoud Pezeshkian και τον πρωθυπουργό της Αιθιοπίας Abiy Ahmed Ali.