Οι κόκκινοι αρχιδήμιοι: Καπετάν Αετός, καπετάν Βόλγας, γέρο-Τάσσος ο Χάρος, καπετάν Λευτεριάς
Αρχηγός του κλιμακίου της ΟΠΛΑ Σοφικού ήταν ο Χαράλαμπος Τόγιας (καπετάν Αετός) από το Σοφικό, με βοηθό του τον Παναγιώτη Σταμ. Τσόχλα (καπετάν Βόλγα) από το διπλανό χωριό Κυρά Βρύση. Ένας εξ αυτών ήταν πάντοτε παρών όταν η ΟΠΛΑ έκανε μαζικές εκτελέσεις στους δήμους Κλεωνών και Σολυγείας. Αυτοί διηύθυναν τις ομάδες ΟΠΛΑ που έκαναν τις συλλήψεις και την μεταφορά των μελλοθανάτων στους τόπους της εκτέλεσης, επέβλεπαν τη σφαγή τους και συχνά συμμετείχαν και οι ίδιοι.
Βασικοί βοηθοί των δυο αρχιδημίων ήταν ο Κωνσταντίνος Χρ. Σούλας (μπάρμπα-Τάσσος ή γέρο-Τάσσος ή Χάρος), ο Γιάννης Τσόγκας (καπετάν Δαίδαλος), ο Μιχάλης Πέρας (καπετάν Ίκαρος), ο Γιώργος Καραντάσης (ή Δαναός) από τον Άγιο Βασίλειο Κορινθίας και ο Παναγιώτης Πιπίνος (Αχιλλέας) από την Κυρά Βρύση. Οι δύο τελευταίοι ήταν νέα παιδιά 18-20 ετών και όταν δικάζονταν στο Ναύπλιο μετά την απελευθέρωση, οι ένορκοι πρότειναν την αθώωση τους, κρίνοντας ότι έκαναν τους πολλαπλούς φόνους «λόγω συγχύσεως των αισθήσεων ή του νοός, λόγω βλακείας»!
Η πρώτη ομάδα του ΕΛΑΣ στην Αργολίδα οργανώθηκε τον Ιούνιο του 1943, από τα στελέχη της Μιδέας και των Λιμνών, με στρατιωτικό αρχηγό τον Φεραίο, καπετάνιο τον Λευτεριά και πολιτικό τον Αχιλλέα. Οι αντάρτες από τα δυο χωριά, μαζί με λίγους ακόμη που ήρθαν από την Ορεινή Κορινθία, ένα σύνολο 30 περίπου ανταρτών, κινήθηκαν από τις Λίμνες ανατολικά και επισκέφθηκαν την Νέα Επίδαυρο, την Ερμιόνη, το Κρανίδι και όλα τα χωριά που βρίσκονταν στην πορεία τους. Μετά από σύντομη παραμονή εκεί, ο Φεραίος με τον Αχιλλέα και την πλειοψηφία των ανταρτών, με αντίστροφη διαδρομή πέρασαν στην ορεινή Κορινθία και ενσωματώθηκαν στο 6ο σύνταγμα Κορινθίας.
Κορυφαίος τρομοκράτης
Ο καπετάν Λευτεριάς παρέμεινε στην Ανατολική Αργολίδα ως επικεφαλής της ΟΠΛΑ και αναδείχθηκε σε κορυφαίο τρομοκράτη και σφαγέα της περιοχής. Η βάση του ήταν στο χωριό Ηλιόκαστρο (Καρακάσι). Δίπλα από το γραφείο του λειτουργούσε προσωπική φυλακή και δωμάτιο ανακρίσεων και βασανιστηρίων. Όμως εκτός από τρομοκράτης στη στεριά, ο Λευτεριάς έγινε και πειρατής της θαλάσσης μέσω του ΕΛΑΝ Αργολίδος. Η οργάνωση του ΕΛΑΝ στην Αργολίδα ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1943, μετά την αποχώρηση των Ιταλών. Για τον σκοπό αυτό έφθασαν στην περιοχή Κρανιδίου επτά απεσταλμένοι του Αρχηγείου του 6ου συντάγματος από τη Γκούρα, με επικεφαλής τον Παναγιώτη Καραμπίνα (καπετάν Τζαβέλα), εργάτη από τη Φοινίκη Θεσπρωτίας.
Ο Τζαβέλας με επτά ακόμη σχημάτισαν την ηγεσία του ΕΛΑΝ. Δυο εξ αυτών ήταν από το Κρανίδι: ο Αναστάσιος Κακαβούτης, γεωπόνος από τις Σέρρες και ο Φώτης Στρατάκος, αγρότης από τη Λακωνία και παλαιό μέλος του ΚΚΕ – δυο από την Ύδρα, ο Αναστάσιος Γεωργοπαπαδάκος, φιλόλογος, διερμηνέας των Γερμανών και ο Γεώργιος Ραφαλιάς, φαρμακοποιός, επίσης διερμηνέας των Γερμανών- δυο από την Ερμιόνη, τα αδέλφια Παναγιώτης και Γιάννης Ντούρος και τέλος, ο καπετάν Λευτεριάς από τις Λίμνες. Εκτός του Λευτεριά, που είχε υπηρετήσει ως υπαξιωματικός στο Ναυτικό και των αδελφών Ντούρου λόγω καταγωγής, κανείς άλλος δεν είχε σχέση με την θάλασσα.
Τα δυο πρώτα καΐκια (Κ1 και Κ2) που όπλισε ο ΕΛΑΝ, ήταν υπό την διοίκηση του καπετάν Τζαβέλα και του καπετάν Λευτεριά. Ο τελευταίος έπαιρνε μαζί του ως πλήρωμα στελέχη και σφαγείς της ΟΠΛΑ, όπως τον Αναστάσιο Οικονόμου και τον Δημήτρη Κατεμή (καπετάν Κανάρη) από τις Λίμνες, τον Γιάννη Σχοινά (Τίγρη) από τις Μυκήνες, τον Νικόλαο Σμυρλή από το Ναύπλιο και τον Κοσμά Μώρο (καπετάν Κοσμά) από το Κρανίδι.
Ο Αργολικός κόλπος και ο Σαρωνικός είχαν πολύ μεγάλη κίνηση μικρών σκαφών. Οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν πολλά επιταγμένα καΐκια –συνήθως για μεταφορές πυρομαχικών και εφοδίων από και προς την Κρήτη, τη Μονεμβασιά και τα νησιά του Αιγαίου- για να αποφεύγουν πιο εύκολα την αεροπορία των συμμάχων. Εκτός των Γερμανών, υπήρχαν πολλοί μαυραγορίτες που έκαναν μεταφορές από και προς τον Πειραιά. Έτσι ο ΕΛΑΝ είχε ανοικτό πεδίο δράσης για συγκομιδή λαφύρων, τα οποία διοχετεύονταν πρώτα στην Ερμιόνη, το Πόρτο Χέλι και άλλους μικρούς κολπίσκους της περιοχής και στη συνέχεια στην ορεινή Κορινθία.
Μαυραγορίτες
Σε πολλά βιβλία ταγμένων συγγραφέων της Αριστεράς, υποστηρίζεται ότι ο ΕΛΑΝ Αργολίδος κατέλαβε 48 επιταγμένα καΐκια, αφήνοντας να εννοηθεί ότι όλα ήταν στη χρήση των Γερμανικών αρχών. Αυτό είναι υπερβολή. Αν ήταν αλήθεια, ο ΕΛΑΣ Αργολίδος θα είχε πάρει τεράστιες ποσότητες Γερμανικών όπλων, κάτι που δεν προκύπτει από πουθενά. Επίσης, θα είχαν υπάρξει μεγάλα αντίποινα των Γερμανών. Παρόμοια του εμπρησμού της Ερμιόνης στις 7 Απριλίου 1944, που έγινε λόγω της κατάληψης 2 επιταγμένων καϊκιών στις Σπέτσες και μεταφοράς τους στην Κοιλάδα της Ερμιόνης, καθώς και της εκτέλεσης 2 Γερμανών στρατιωτών που είχαν βρει καταφύγιο σε ξενοδοχείο των Σπετσών, μετά τη βύθιση του πλοίου τους στο λιμάνι του νησιού από το Βρετανικό αεροπλάνο. Τα συγκεκριμένα καΐκια ήταν φορτωμένα με δέματα του Πάσχα για τους Γερμανούς στρατιώτες της Κρήτης.
Η συντριπτική πλειοψηφία των καϊκιών που κατέλαβε ο ΕΛΑΝ εκινούντο από Έλληνες και είτε έκαναν νόμιμες μεταφορές (π.χ. εφόδια του Ερυθρού Σταυρού) ή μετέφεραν προϊόντα μαύρης αγοράς. Μαύρη αγορά έκαναν συχνά και Γερμανοί αξιωματικοί, οι οποίοι για ποσοστά επί των κερδών έδιναν φρουρά σε καΐκια Ελλήνων μαυραγοριτών ή τους προμήθευαν τα υλικά για το εμπόριο τους. Το ΕΑΜ που δρούσε ως κρατική αρχή στον «Ελεύθερο Μωριά», απαγόρευε κάθε μετακίνηση ή εμπόριο που δεν είχε την άδεια του. Καΐκια που δεν είχαν άδεια του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΝ είτε τα λαφυραγογούσε και τα κατέστρεφε, ή απλά τα «φορολογούσε» και τα άφηνε να συνεχίσουν, ανάλογα την περίπτωση.
Όπως συνέβαινε με όλες τις Οργανώσεις της Αριστεράς στην Κατοχή, την αμφιλεγόμενη δράση του ΕΛΑΝ, βοηθούσαν αγνοί Έλληνες πατριώτες, παίζοντας τη ζωή τους κορώνα-γράμματα. Λέει ο καπετάν Τζαβέλλας: «…Τις πληροφορίες μας τις έδινε ο Τ. Γεωργοπαπαδάκος που ήταν γραμματέας στη μητρόπολη της Ύδρας και διερμηνέας των Γερμανών. Μας ειδοποιούσε με το τηλέφωνο πόσα καΐκια και πότε επρόκειτο να περάσουν κι αν ήταν οπλισμένα καθώς κι αν υπήρχε συνοδεία Γερμανών. Συνολικά, αυτές τις ημέρες, είχαμε πιάσει 18 καΐκια από τα οποία είχαμε πάρει πολλά τρόφιμα, κυρίως αλεύρι και πετρέλαιο. Τα καΐκια τα βουλιάζαμε στη Βερβερόντα και αλλού, αλλά από αυτά των μαυραγοριτών κρατούσαμε το 10% σε τρόφιμα για τις ανάγκες της Εθνικής Αντίστασης…».
Όπως και στον υπόλοιπο «Ελεύθερο Μωριά», από το φθινόπωρο του 1943 στην Αν. Κόρινθο και την Αργολίδα ήταν σε ανάπτυξη η Κόκκινη Τρομοκρατία, δηλαδή ένας μονόπλευρος Εμφύλιος εναντίον της «αντίδρασης». Έγιναν πολλές δεκάδες εκτελέσεις, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ατομικές ή λίγων ατόμων μαζί. Υπάρχουν μαρτυρίες μόνο μιας μαζικής εκτέλεσης περίπου 18 άνθρωποι στις Λίμνες τον Μάρτιο του 1944.http://www.makeleio.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου