Ο Φρειδερίκος Βίλχελμ Νίτσε ήταν σημαντικός Γερμανός φιλόσοφος, ποιητής, συνθέτης και φιλόλογος. Έγραψε κριτικά δοκίμια πάνω στην θρησκεία, την ηθική, τον πολιτισμό, την φιλοσοφία και τις επιστήμες, δείχνοντας ιδιαίτερη κλίση προς την χρήση μεταφορών, ειρωνείας και αφορισμών.
Οι κεντρικές ιδέες της φιλοσοφίας του Νίτσε περιλαμβάνουν τον "θάνατο του Θεού", την ύπαρξη του υπερανθρώπου, την ατέρμονη επιστροφή, τον προοπτικισμό καθώς και την θεωρία της ηθικής κυρίων - δούλων. Αναφέρεται συχνά ως ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βόννη και τη Λειψία. Καταγόταν από βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια και προοριζόταν για την επιστήμη της Θεολογίας.
Ωστόσο, η πορεία του άλλαξε κατά τα μετεφηβικά του χρόνια με αποτέλεσμα να στραφεί στον χώρο της φιλοσοφίας. Μόλις στα 25 του χρόνια διορίστηκε καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βασιλείας, στην Ελβετία και από τότε ξεκίνησε το πολύμορφο συγγραφικό του έργο.
Υπήρξε δριμύτατος επικριτής των κατεστημένων σκέψεων και τάξεων, ιδιαίτερα του Χριστιανισμού. Πληθώρα συγγραμμάτων του γράφτηκαν με οξύ και επιθετικό ύφος, χρησιμοποιώντας ευρέως αφορισμούς.
Το φιλοσοφικό του έργο εκτιμήθηκε ιδιαίτερα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, περίοδο κατά την οποία εδραιώθηκε η θέση του και αναγνωρίστηκε ως ένας από τους μείζονες φιλοσόφους.
Ο Νίτσε γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1844 στο Ρέκεν, κοντά στη Λειψία. Σε ηλικία πέντε ετών έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη και στη Λειψία, έγινε, σε ηλικία εικοσιπέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας.
Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε χάραξε τη δική του πορεία. Παραιτήθηκε από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνθηκε από τις θεωρίες του Σοπενάουερ και διέκοψε τη σχέση του με τον Βάγκνερ.
Ζώντας μία περιπλανώμενη ζωή, σε μικρές πανσιόν της Ελβετίας, της Ιταλίας και της νότιας Γαλλίας, αφοσιώθηκε στην κριτική της μεταφυσικής, της ηθικής, της θρησκείας και των άλλων πλευρών του δυτικού πολιτισμού γράφοντας ασταμάτητα.
Έργα του η «Γέννηση της τραγωδίας» (1872), οι «Παράκαιροι στοχασμοί» (1873-1876), το «Ανθρώπινο, υπερβολικά ανθρώπινο» (1878-1879), η «Χαραυγή» (1881), η «Χαρούμενη γνώση»(1882), το «Πέρα από το καλό και το κακό» (1886), η «Γενεαλογία της ηθικής» (1887), το «Λυκόφως των ειδώλων» (1888), ο «Αντίχριστος» (1888), το «Ίδε ο άνθρωπος» (1888) και η ανολοκλήρωτη «Θέληση για δύναμη» (1883-1888). Ανάμεσά τους το κορυφαίο του, το «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» (1883-1885).
Ο Νίτσε πέθανε στις 25 Αυγούστου 1900, σε ηλικία πενήντα έξι ετών, αφού πέρασε τα δέκα τελευταία χρόνια της ζωής του έχοντας χαμένα τα λογικά του.
Αποφθέγματά του
Αυτός που ζει από τη μάχη με έναν εχθρό, έχει προσωπικό συμφέρον να διατηρήσει τον εχθρό του ζωντανό.
Κακός είναι ο άνθρωπος που του αρέσει να ντροπιάζει τους άλλους.
«Αγάπα τον πλησίον σου» καταρχήν σημαίνει: «Άφησε τον πλησίον σου στην ησυχία του». Και ακριβώς αυτή η λεπτομέρεια της αρετής συνδέεται με τις μεγαλύτερες δυσκολίες.
Ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό.
Από τότε που κουράστηκα να ψάχνω, έμαθα να βρίσκω. Κι από τότε που ο άνεμος μου εναντιώθηκε, έμαθα να σαλπάρω με όλους τους ανέμους.
Ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του.
Αν δεν θες να χάσεις τα μάτια και το μυαλό σου, να ακολουθείς τον ήλιο περπατώντας στη σκιά.
Καλύτερα να χαθείς παρά να μισείς και να φοβάσαι.
Η αμφιβολία δηλητηριάζει τα πάντα, χωρίς να σκοτώνει τίποτα.
Οι σκέψεις είναι οι σκιές των συναισθημάτων μας -πάντοτε σκοτεινότερες, κενότερες και απλούστερες.
Ένα πράγμα πρέπει να έχει κανείς: Είτε μια ψυχή που είναι εκ φύσεως χαρούμενη είτε μια ψυχή που την κάνει χαρούμενη η δουλειά, η αγάπη, η τέχνη και η γνώση.
Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα.
Μας συναρπάζουν περισσότερο οι ίδιες οι επιθυμίες μας παρά το αντικείμενό τους.
Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι.
Ελευθερία είναι να μπορείς να έχεις μια κάποια απόσταση από τους άλλους.
Η ηθική είναι ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός για να σέρνεις την ανθρωπότητα από τη μύτη.
Αυτοί που έχουν ένα «γιατί» για να ζουν, μπορούν να αντέξουν σχεδόν οποιοδήποτε «πώς».
Η μοναξιά είναι για το πνεύμα ό,τι η δίαιτα για το σώμα.
Μια μικρή εκδίκηση είναι πιο ανθρώπινη από καθόλου εκδίκηση.
Η μελαγχολία όλων των τελειωμένων πραγμάτων!
Η αναγκαιότητα είναι μια ερμηνεία, όχι ένα γεγονός.
Να είσαι νομοθέτης είναι η πιο εκλεπτυσμένη μορφή τυραννίας.
Η Ηθική είναι η έκφραση του αγελαίου ενστίκτου στο άτομο.
Ο άνθρωπος είναι σαν ένα σκοινί τεντωμένο μεταξύ κτήνους και υπερανθρώπου – ένα σκοινί πάνω από την άβυσσο.
Αληθινά, δεν τους μπορώ τους συμπονετικούς, που είναι μακάριοι μέσα στη συμπόνια τους: τους λείπει πάρα πολύ η ντροπή.
Ξεχνάει κανείς τα λάθη του, όταν τα εξομολογείται σε κάποιον άλλον. Ο άλλος, όμως, δεν τα ξεχνάει.
Τα όνειρα είναι η ρίζα της μεταφυσικής, η πηγή της ιδέας ότι ψυχή και σώμα είναι ξεχωριστά.
Η εμμονή του χριστιανισμού να βρίσκει τον κόσμο άσχημο και κακό έχει κάνει τον κόσμο άσχημο και κακό.
Ένας δυνατός και συγκροτημένος άνθρωπος χωνεύει τις εμπειρίες του, τα επιτεύγματα και τα παραπτώματά του, όπως χωνεύει το κρέας, όπου αναγκάζεται να καταπιεί και μερικά σκληρά κομμάτια.
Στο μίσος και στον έρωτα η γυναίκα είναι περισσότερο βάρβαρη από τον άντρα.
Έθνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου